38.059,00 TL
KDV ve Kargo ücreti hariç
Farklı basınçlar sürekli olarak hem üzerimizde hem de yakın çevremizde etki göstermektedir, ancak çoğu zaman bunun farkında olmayız. Bu basınçları ölçebilmek için çeşitli basınç ölçerler geliştirilmiştir.
İster tansiyon ölçümü olsun ki bu, sağlık sorunlarında standart bir ölçümdür, ister hava basıncı (ki bu hem hava durumu üzerinde büyük etkiye sahiptir hem de bazı insanların ruh halini etkileyebilir), ister otomobil veya bisiklet lastiklerindeki basınç, su, ısıtma ya da havalandırma sistemlerindeki borulardaki basınç veya bir kuvvetin uygulama noktasına yaptığı basınç olsun. Uygun bir basınç ölçer olmadan bu değerleri objektif olarak değerlendirmek mümkün değildir.
Bu satın alma rehberinde, teknik ve çevresel ölçümler için uygun olan sıvılar ve gazlar için kullanılan basınç ölçerlerine odaklanılacaktır. Ancak önce, basınç ölçümünde kullanılan farklı birimlere genel bir bakış sunacağız.
Basınç, teknik bir büyüklük olarak, kuvvetin uygulama alanına bölünmesiyle tanımlanır. Farklı uygulamalar için zamanla özel ölçümler ve kendi birimleri gelişmiştir, ancak bunlar uluslararası geçerli SI birimi olan Pascal cinsine dönüştürülebilir.
Yerel koşullar nedeniyle, basınç için hala çok sayıda farklı birim yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunların bazıları, örneğin milimetre cıva sütunu veya santimetre su sütunu gibi, basınç ölçümünde daha önce yaygın olarak kullanılan yapılara doğrudan atıfta bulunmaktadır. Modern bir basınç ölçer, elektronik değerlendirme birimiyle, ölçüm sonuçlarını genellikle doğrudan dönüştürebilir ve seçilen birimde gösterebilir.
Katı maddeler üzerinde basınç ölçümleri için basınç ölçer olarak kullanılan kuvvet ölçüm cihazları, genellikle basınç kuvvetini Newton biriminde veya kilonewton biriminde gösterir. Gerekirse, bu ölçümler alan boyutları yardımıyla Newton/metrekare, Newton/santimetrekare veya Newton/milimetrekare olarak dönüştürülebilir. Bazı basınç ölçerler, değerleri doğrudan basınç veya alan basıncı olarak da verebilir.
Uluslararası Olarak Kullanılan Basınç Ölçüm Birimleri
| Birim | Kısaltma | Kullanım Alanı | Dönüşüm |
|---|---|---|---|
| Pascal | Pa | Alan başına basınç için SI birimi | 1 Pa = 1 N/m² |
| Bar | bar | Genellikle gazlar ve sıvılar için kullanılır | 1 bar = 100 kPa = 100.000 Pa |
| Atmosfer | atm | Fiziksel atmosfer, geçmişte hava basıncı için kullanılırdı | 1 atm = 101.325 Pa = 1.013 mbar |
| Milimetre Cıva Sütunu | mmHg | Avrupa'da tansiyon ölçümleri ve termodinamikte kullanılır | 1 mmHg = 133,3224 Pa |
| Santimetre Su Sütunu | cmH2O | 1 cmH2O = 98,0665 Pa |
Özellikle İngilizce Konuşulan Bölgelerde Kullanılan Birimler
| Birim | Kısaltma | Kullanım Alanı | Dönüşüm |
|---|---|---|---|
| Kilogram per Santimetrekare | kg/cm² | 1 kg/cm² = 98.066,52 Pa | |
| Teknik Atmosfer | at | kg/cm² veya kgf/cm²'ye eşdeğer | 1 at = 98.066,52 Pa |
| Psi | psi | Pound per İnç kare (İngilizce konuşulan bölgelerde) | 1 psi = 6.894,757 Pa |
| Torr | Torr | CGS birim sisteminden gelir | 1 Torr = 133,322 Pa |
| İnç (Zoll) Cıva Sütunu | inHg | 1 inHg = 3.386,38 Pa | |
| Feet Su Sütunu | ftH2O | 1 ftH2O = 2.988,98 Pa | |
| İnç (Zoll) Su Sütunu | inH2O | 1 inH2O = 249,08 Pa | |
| İnç Başına Onza | oz/in2 | 1 oz/in2 = 430,92 Pa |
Basınç verilerini doğru bir şekilde sınıflandırabilmek için, basıncın mutlak, rölatif veya diferansiyel basınç olup olmadığını bilmek önemlidir. Atmosferik hava basıncı her zaman mutlak basınç olarak ölçülür. Bu tür basınç ölçerler sıklıkla barometre olarak adlandırılır. Mutlak hava basıncının en düşük değeri sıfırdır ve bu yalnızca havasız ortamlarda yani vakumda ulaşılabilir.
Deniz seviyesindeki yaygın mutlak hava basıncı yaklaşık bir bar civarındadır. Yükseklik arttıkça atmosferik hava basıncı daha fazla düşer. 
Bu azalma yalnızca basınçlı hava sütununun yüksekliğinin daha düşük olmasından kaynaklanmaz, daha yüksek hava katmanlarının daha düşük yoğunluğu da etkendir. Ancak hava basıncı yalnızca yüksekliğe değil, aynı zamanda sıcaklık, rüzgar ve diğer çevresel faktörlere de bağlıdır.
Bir basınç ölçer, aşırı basıncı veya vakum basıncını ölçebiliyorsa, mutlak değil, rölatif bir değer ölçer. Bu tür basınç ölçerler, havalandırma sistemlerinde veya basınçlı hava sistemlerinde çevredeki hava basıncına göre basınç farkını belirler. Rölatif hava basıncının ölçülmesi her zaman bir diferansiyel basınç ölçümü anlamına gelir. Ancak diferansiyel basınç ölçümleri, çevre hava basıncından bağımsız olarak, gaz veya sıvı boru hatlarındaki basınç düşüşünü belirlemek amacıyla da yapılır. Basınç ölçer, bir vakum ile çevre hava basıncı arasındaki veya basınçlı hava sistemlerinde, gaz veya su boru hatlarındaki farklı bölgeler arasındaki basınç farkını bir bar kadar ölçebilir.
Mutlak hava basıncı, başta çevre hava basıncı olmak üzere birçok faktörle ölçülür. Boru hatlarında, mutlak basınç çevredeki hava basıncından bağımsız olarak tanımlanır. En düşük mutlak basınç olan sıfır, hava olmayan bir ortamda yani vakumda ölçülür. Bu nedenle mutlak basınç ölçer, negatif değerler ölçemez. Ölçüm için genellikle kapalı bir vakum odası bulunan basınç ölçerler kullanılır. Mutlak basınç ölçümü yapan bir cihaz, sadece ölçülen maddeyi ölçüm odasına yönlendiren bir bağlantıya ihtiyaç duyar.
Yalnızca çevre hava basıncına olan farkı ölçmek için bir basınç ölçer kullanılır. Bu tür basınç ölçerler, çevre basıncını da içeren ölçüm cihazlarıdır ve bu yüzden açık sistemler olarak adlandırılır. Tipik deniz seviyesindeki çevre basıncı 1.013 milibar veya hektopaskaldır. Aşırı durumlar ise 925 mbar gibi düşük değerler veya 1070 mbar gibi yüksek değerler gösterebilir. Deniz seviyesinden yükseklik arttıkça, atmosferik basınç azalır çünkü daha az ve daha hafif hava kitlesi yukarıdaki yüzeylere baskı yapar.
Rölatif basınç ölçer, iki ölçüm deliği içerir, ancak çevre hava deliği her zaman net bir şekilde görülemeyebilir. Cihaz açıklamaları ve kullanım kılavuzlarında, yalnızca bir ölçüm noktasına bağlanan cihazlarda mutlak mı yoksa rölatif basınç mı ölçüldüğünün belirtilmesi gereklidir. Rölatif basınç, çevre basıncından daha yüksek veya daha düşük olabilir. Eğer yüksekse, aşırı basınç (pozitif basınç) olarak adlandırılır. Daha düşük değerler ise vakum veya negatif aşırı basınç olarak bilinir.
Teknik uygulamalarda aşırı basınç örnekleri, sprey makineleri, araç lastiklerinin hava basıncı, hava basıncıyla çalışan aletler, sıvıların depolarda ve boru hatlarında basıncı, ısıtma sistemleri ve içme suyu ağlarında basınç veya gaz tüplerindeki basınçtır. Vakum ise örneğin havalandırma sistemlerinde veya buharlar, tozlar veya malzemeler çekmek için kullanılır.
Fark basıncı ölçmek için kullanılan bir basınç ölçer, her zaman karşılaştırılacak basınçları alabilen iki benzer bağlantıya sahiptir. Bu basınç ölçerler, hem rölatif basıncı ölçebilir – bu durumda bağlantılardan biri çevre hava basıncını alır – hem de kapalı sistemlerdeki basınç farklarını sayısal olarak tespit etmek için kullanılır. Örneğin, bir pompa, vanalar veya diğer bileşenlerin önündeki ve sonundaki basınç farkı ölçülebilir. Sabit olarak kurulmuş modeller, teknik sistemlerin kontrolü için de kullanılabilir.